Mungesa e kuadrove, problem me të cilin përballet tregu në Kosovë
Sipas këtij debati studentët po aftësohen vetëm me njohuri akademike por jo edhe me shkathësi për treg
Institucionet e sistemit arsimor në Kosovë nuk po i përgatisin studentët për tregun e punës, pasi të rinjtë kryesisht aftësohen vetëm me njohuri akademike, por jo edhe me shkathtësi që u përgjigjen nevojave të tregut. Këto konkludime dolën pas një debati të organizuar nga Shoqata e Burimeve Njerëzore të Kosovës me temë “Trendet dhe sfidat e burimeve njerëzore në sektorin publik”.
Sipas drejtoreshës së Departamentit të Burimeve Njerëzore në KEDS, Valbona Kadrijaj, sistemi arsimor nëKosovë vazhdon tutje të mos i përgatisë si duhet nxënësit për tregun e punës. Ajo tha se nxënësit e shkollave të mesme kanë edhe mungesë të njohurive teknike, ndërsa studentët kanë njohuri akademike, por që ballafaqohen me mungesë të shkathtësive tjera karshi tregut.
Për më tepër, ajo theksoi se si korporatë private kanë themeluar edhe një akademi, e cila vepron që nga viti 2013 për aftësimin e të rinjve për nevojat e kësaj korporate, dhe jo vetëm. Ndërsa deri tani 162 prej 250 studentë janë të punësuar në pozita menaxhuese dhe target kjo akademi ka nxënësit që kryesisht vijnë nga shkollat dhe Fakulteti i Inxhinieres Elektroteknike. “Konsideroj se sistemi i edukimit ose i arsimit në Kosovë ndoshta edhe më tutje nuk i përgatitë mjaftueshëm nxënësit , por ndoshta edhe studentët me kompetencat e nevojshme karshi kërkesave të tregut të punës, ose karshi kërkesave të punës dhe profesionit. Personalisht kam marr pjesë në intervistimin e këtyre kandidatëve në të gjitha fazat e përzgjedhjes dhe mund të them që kjo ura e bashkëpunimit shkollë-ndërmarrje është e shkëputur, ose është ende e brishtë dhe duhet me bë shumë në këtë drejtim që ne me mund me arrit një sistem që këta nxënës sepse shkollat profesionale në radhë të parë i përgatisin nxënësit për tregun e punës”, ka deklaruar Kadrijaj.
Sfidë për sektorin publik, sipas udhëheqëses së Divizionit të Burimeve Njerëzore në ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë, Arta Dushi mbetet mungesa e trajnimeve bazike për burime njerëzore. Ajo tha se në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë për shkak të mungesës së koeficientit të pagave, sfidë mbetet avancimi i punonjësve. “Sfida më tepër te ne është te vlerësimi i kryerjes së punës në fund vit, ku zyrtarët mund të vlerësohen me nota shumë të larta do të thotë, mirëpo asgjë as nuk avancohet në hapat dhe grada pasi që ne ende jemi mekoeficient, e koeficient nuk kemi pritet të hyjë në fuqi klasifikimi i vendeve të punës dhe sistematizimi i vendeve të punës, do të thotë për punë të njëjtë të paguhesh njëjtë çdo ku, jo me pas ndryshime”, ka thënë Dushi.
Anëtarja e Shoqatës së Burimeve Njerëzore të Kosovës (KHRA), Dafina Turkeshi Ballanca tha se nga hulumtimet që kanë bërë kjo shoqatë lidhur me nevojat në tregun e punës punonjësve në vendin tonë u mungojnë shkathtësi për pozita specifike, mungesë të shkathtësive për përgatitje të CV-ve, letrën motivuese. Sipas saj, punonjësit në Kosovë janë kreativë, të komunikueshëm dhe të qasshëm ndaj ideve të reja dhe posedojnë shkathtësi prezantimi. “Çka mungojnë konsiderohet vetë iniciativa, pastaj shkathtësitë teknike për pozita specifike për shembull kjo ka qenë më shumë e gjetur tek bizneset private ku kanë të bëjnë më shumë me prodhimtari apo me shërbime specifike kur janë kërkuar shkathtësi për një përdorim të një makineria apo të ndonjë shërbimi apo produkti, gjithashtu mungojnë shkathtësitë e përgatitjes së CV-së gjatë rekrutimit, letrës motivuese, si dhe komunikimi për intervistim”, u shpreh ajo.
Sipas këtij hulumtimi del se punëdhënësit kanë më shumë nevojë që në të ardhmen punëtorët e tyre të kenë shkathtësi të negocimit gjatë periudhës së rekrutimit dhe kujdes dhe shërbim më të mirë ndaj klientëve.
Ndryshe, Shoqata e Burimeve Njerëzore të Kosovës nga sot ka nisur aktivitete të hapura publike, të cilat do tëvazhdojnë për gjashtë javë rresht dhe në të cilat do të diskutohet ndërlidhja e kuadrove profesionale me sistemin e edukimit në Kosovë.