Shkencëtari ‘problematik’ kinez del me propozim kontrovers për kurimin e Alzheimerit

He Jiankui, shkencëtari kinez që shkaktoi zemërim global në vitin 2018 kur zbuloi se kishte krijuar fëmijët e parë të modifikuar me gjen, ka paraqitur një propozim të ri për modifikimin e embrioneve njerëzore që ai pretendon se mund të ndihmojë në kurimin e “popullsisë së plakur”.

He, i cili në vitin 2019 u dënua me tre vjet burg në Kinë për “praktika të paligjshme mjekësore”, u rishfaq vitin e kaluar dhe befasoi komunitetin shkencor global kur njoftoi në mediat sociale se po hapte një laborator kërkimor në Pekin.

Që nga ajo kohë, përditësimet në kërkimin e tij të postuara në llogarinë e tij në Twitter janë fokusuar në planet e propozuara për të zhvilluar terapi gjenetike për sëmundje të rralla.

Por ai përsëri shkaktoi polemika duke postuar një propozim të ri kërkimor që ekspertët thonë se të kujton punën e tij të mëparshme, të cilën shkencëtarët gjerësisht e dënuan si joetike dhe të rrezikshme – me potencialin për të ndikuar në ADN-në njerëzore përgjatë brezave.

Në një dokument të përmbledhur, He propozoi kërkime që do të përfshinin modifikimin e gjeneve të embrioneve të miut dhe më pas qelizave të vezëve të fekonduara njerëzore, ose zigoteve, në mënyrë që të testohej nëse një mutacion jep mbrojtje kundër sëmundjes së Alzheimerit.

“Popullsia në plakje është e një rëndësie të madhe si një çështje socio-ekonomike dhe një tendosje në sistemin mjekësor … Aktualisht, nuk ka asnjë ilaç efektiv për sëmundjen e Alzheimerit”, shkroi ai në një reagim të dukshëm ndaj barrës demografike në rritje të Kinës për shkak të një përqindjeje në rritje të të moshuarve”.

Ndryshe nga shkenca që e futi në burg, ky eksperiment i mundshëm përfshin një lloj qelize veze të fekonduar anormale që përgjithësisht konsiderohet e papërshtatshme për t’u implantuar te një grua, shkruan CNN, përcjell rtv21.tv.

Asnjë embrion njerëzor nuk do të implantohet për shtatzëni dhe “leja e qeverisë dhe miratimi etik” u kërkuan përpara eksperimentit, thuhej në propozim.

Nuk është e qartë nëse ai do të merrte miratimin për një punë të tillë në Kinë, edhe nëse propozimi që ai bëri do të konsiderohej meritor – dhe ekspertët e jashtëm thonë se propozimi aktual nuk është shkencërisht i shëndoshë.

Autoritetet në Kinë ndërmorën hapa të shumtë për të shtrënguar rregullat dhe standardet etike që prekin modifikimin e gjeneve njerëzore pas zbulimeve në lidhje me kërkimin e tij të mëparshëm. Ata gjithashtu e ndaluan atë të angazhohej në punë në lidhje me shërbimet e teknologjisë riprodhuese të asistuar dhe vendosën kufizime në punën e tij me burimet gjenetike njerëzore.

Por publikimi i një propozimi të ri nga shkencëtari që përfshin redaktimin e gjeneve të embrioneve i ka shqetësuar shkencëtarët dhe ekspertët e etikës mjekësore – dhe i ka hutuar.

“E gjithë kjo është, për ta thënë troç, e çmendur”, tha Peter Dröge, një profesor i asociuar në Universitetin Teknologjik Nanyang në Singapor, i cili fokusohet në gjenetikën molekulare dhe biokimike.

Shkencëtarët thonë se redaktimi i gjenomit, përfshirë tek të rriturit, tregon premtim për një ditë trajtimin e sëmundjeve që aktualisht janë të vështira për t’u trajtuar ose kuruar, si fibroza cistike ose sëmundja e qelizave drapër.

Ligji kinez nuk lejon që embrionet njerëzore të modifikuara nga gjenet e përdorura në kërkime të implantohen te njerëzit ose të zhvillohen për më shumë se 14 ditë. Të gjitha modifikimet e gjeneve për qëllime riprodhuese janë gjithashtu të ndaluara prej kohësh.

Që nga viti 2019, një grup më i gjerë rregullimi i fushës së bioshkencave të Kinës ka shtuar më shumë kontrolle ligjore dhe standarde etike në këto kërkime, duke përfshirë një përditësim të madh të udhëzimeve kombëtare të bioetikës në fillim të këtij viti. /21Media