​Raporti për Kosovën: Korrupsioni mbetet një çështje shqetësuese

Raporti i Komisionit Evropian për Kosovën një vëmendje i ka kushtuar edhe luftës që ka bërë Kosova kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, duke theksuar se vendi ynë është në mes të një faze të hershme në luftën kundër këtyre dy dukurive.

Sipas Raportit, Kosova është në mes të një faze të hershme dhe një niveli të përgatitjes në luftën kundër korrupsionit.

“Është bërë përparim i kufizuar gjatë periudhës raportuese dhe korrupsioni mbetet një çështje shqetësuese. Ndërsa vitin e kaluar Kuvendi miratoi legjislacion të rëndësishëm kundër korrupsionit dhe korniza ligjore për konfiskimin penal është avancuar, mbetet shumë për të bërë për të zbatuar legjislacionin kundër korrupsionit. Pavarësisht përmirësimit të performancës së Agjencisë për Parandalimin e Korrupsionit, mjetet parandaluese kundër korrupsionit të përcaktuara në legjislacion ende nuk janë përdorur plotësisht. Kosova duhet të shtojë përpjekjet për të pasur hetime më proaktive, vendime gjyqësore përfundimtare dhe konfiskim përfundimtar të aseteve. Kosova është në një fazë të hershme në luftën kundër krimit të organizuar. Është bërë përparim i kufizuar në hetimin dhe ndjekjen penale të rasteve të krimit të organizuar. Kosova ka miratuar një strukturë të re organizative policore dhe ka përmirësuar kapacitetet e inteligjencës dhe analizës. Operacionet e zbatimit të ligjit kundër krimit të organizuar vazhduan. Përkundër kësaj, mjetet e fuqishme të parapara me Kodin Penal dhe Ligjin për kompetencat e zgjeruara të konfiskimit ende nuk janë shfrytëzuar plotësisht. Lufta kundër krimit të organizuar në veri të Kosovës vazhdon të jetë sfiduese”, thuhet në raport.

Pjesë nga raporti:

Lufta kundër korrupsionit

Kosova është në mes të një faze të hershme dhe një niveli të përgatitjes në luftën kundër korrupsionit. Gjatë periudhës raportuese, Kosova ka bërë progres të kufizuar. Kosova miratoi një kornizë të re rregullative për auditimin e partive politike dhe financimin e fushatës. Mbetet shumë për të bërë për të zbatuar legjislacionin kundër korrupsionit të miratuar së fundmi, duke përfshirë Ligjin për Agjencinë për Parandalimin e Korrupsionit, Ligjin për deklarimin e pasurisë dhe legjislacionin për partitë politike dhe financimin e fushatës. Korniza ligjore për konfiskimin penal është mjaft e avancuar, duke përfshirë Ligjin për kompetencat e zgjeruara të konfiskimit. Megjithatë, ligji mbetet kryesisht i pazbatuar dhe vlera e aseteve të konfiskuara përfundimisht mbetet e ulët. Ligji për Byronë Shtetërore për Verifikimin dhe Konfiskimin e Pasurive të Pajustifikuara, i cili synon të vendosë një sistem të konfiskimit pa dënim, është në pritje në Gjykatën Kushtetuese. Nevojiten përpjekje të vazhdueshme për të pasur hetime më proaktive, vendime gjyqësore përfundimtare dhe konfiskim përfundimtar të aseteve. Dënimet plotësuese që ndalojnë ushtrimin e funksioneve publike ose të profesioneve të tjera, veçanërisht për ata që janë dënuar për vepra të lidhura me korrupsionin, nuk zbatohen mjaftueshëm. Pavarësisht përmirësimit të performancës së Agjencisë për Parandalimin e Korrupsionit, mjetet parandaluese kundër korrupsionit të përcaktuara në legjislacion ende nuk janë zbatuar plotësisht, veçanërisht miratimi i planeve të integritetit në institucionet publike, “korrigjimi” i legjislacionit, vlerësimet e rrezikut dhe përdorimin praktik të procedurave të sinjalizimit në sektorin publik dhe privat.

Në përgjithësi, korrupsioni mbetet një çështje shqetësuese serioze. Ekziston nevoja për një përgjigje të fuqishme të drejtësisë penale ndaj rasteve të korrupsionit të nivelit të lartë. Në këtë drejtim, shkarkimi i shefit të Njësisë së Hetimeve Speciale të Policisë së Kosovës është shkak për shqetësim, duke dërguar një sinjal negativ për përkushtimin e Kosovës për të luftuar korrupsionin. Rekomandimet e Komisionit nga viti i kaluar janë përmbushur vetëm pjesërisht, dhe për këtë arsye mbeten të vlefshme. Në vitin e ardhshëm Kosova në veçanti duhet:

→ të forcojë më tej kapacitetet e Agjencisë për Parandalimin e Korrupsionit në aspektin e personelit dhe ekspertizës, për t’u siguruar që ajo mund të kryejë në mënyrë efektive mandatin e saj; institucionet përkatëse duhet të miratojnë dhe zbatojnë planet e integritetit dhe procedurat e brendshme të sinjalizuesve (përfshirë sektorin privat);

→ të forcojë më tej efikasitetin e regjimit të konfiskimit penal; duhet të promovojë përdorimin sistematik të konfiskimit të zgjatur dhe ‘të rregullt’ nga ndjekja penale dhe policia; duhet të rrisë nivelin e specializimit/ekspertizës në sekuestrimin dhe konfiskimin e pasurisë; duhet të krijojë një fond konfiskimi;

→ të forcojë më tej zbatimin e ligjit dhe ndjekjen penale, si dhe bashkëpunimin multidisiplinar dhe një qasje të bazuar në objektiva për të siguruar hetime proaktive dhe për të luftuar në mënyrë efektive rastet e korrupsionit të nivelit të lartë; të kryejë në mënyrë sistematike hetime financiare gjatë hetimeve penale; duhet të garantojë sigurinë e gjyqtarëve dhe prokurorëve.