Kreativiteti i fëmijëve me sindromin Down në Mitrovicë

Eldijana Miftari *
Sindroma Down është kusht gjenetik që shoqërohet me vonesa në zhvillim fizik, intelektual dhe gjuhësor. Në Konventën e të Drejtave të Personave me Aftësi të Kufizuar, i’u garantohet e drejta për pjesëmarrjen, përfshirjen e plotë në shoqëri dhe mundësi të barabarta. Andaj Qendra e fëmijeve me sindrom Down në Mitrovicë punon në zhvillimin dhe integrimin e tyre në shoqeri.
Drejtoresha e qendrës, Zana Bashota-Broja, tha se kanë filluar me punimin e kartolinave vetëm si aktivitet brenda qendrës.Ku fëmijët kanë kaluar kohën dhe zhvilluar aftësitë e tyre. Por me kalimin e viteve ka filluar edhe shitja e produkteve të punuara nga fëmijët, ku shitjet e tona të para janë bërë te Policia dhe FSK-ja në Mitrovicë.
Njëra nga psikologet e qendrës, Liridona Jashari tha se i gjithë ky proces i punimit nuk është i lehtë për t’u përgaditur, duhet shumë përkushtim ndaj fëmijve për të pasur sukses, si nga ana e psikologëve ashtu edhe nga ana e prindërve.
“Fillimisht ne e sqarojmë prosesin se si bëhet një kartolinë permes videos, fëmijët nëse nuk e shohin anën vizuale nuk munden të bëjnë asgjë. Së pari une i tregoj se për punimin e kartolinave duhen disa paisje, mjete, materiale të punës. Pjesa e parë që fëmijët mësojnë është palosja e kartolinës, njëri prej antarëve e bën prerjen e kartolinës në dimensionet që ne i’a caktojmë, pastaj tjetri e palos kartolinën.Puna është e kotë nëse veq i flasim se si duhet të bëhet kartolina, nëse nuk i’a demostroj unë ose nëse nuk i sheh në fotografi apo video.Pas palosjes e testojmë kartolinën se a po dalin të gjitha qoshet e barabarta dhe vendosen logo apo figura që dëshmojnë se është punim prej fëmijeve me sindrom Down, figurat dhe zbukurimet e tjera të kartolines bëhen nga vetë fëmijët” tha ajo.

Gjithashtu ajo shtoi se antarët që janë pjesë e qendrës qe tre vite, brenda javës ata munden të palosin rreth 200 kartolina, të vendosin llogo dhe figura pa problem. Për antarët e rinj të qendrës duhen afërsisht 3 muaj të mësojnë formimin e një kartoline pa ndihmën e askujt, por varet prej specifikave të antarit. Dikush i mëson hapat e punës më shpejt, e dikush më ngadalë.Për fëmijët që vijnë të përgaditur, që kanë pasur intervenime të hershme është më e lehtë puna me ta, por për fëmijët që kanë qenë të izoluar puna është e veshtirë.
Mynevere Alia tregon ndjesitë e të qenurit prind i një fëmije me sindrom Down, e cila e ka vajzën të prekur nga kjo sindrom. Sipas saj, socializimi i fëmijës me të tjerët ka qenë i vështirë.
“Dita kur une kam kuptu që fëmija im është me sindrom Down, nuk e di nuk mund ta përshkruaj me fjalë.Nuk e kam përjetuar mirë, por tash kur e shoh Ermelinden, vajzën time të ketë sukses në seancat këtu në qendër bëhem nëna më e lumtur ne botë.Fillimi ka qenë i vështirë por me kalimin e kohës, fëmija fillon dhe socializohet.Për suksesin e saj jam falenderuese qendrës për të gjithë përkushtimin e ofruar ndaj Ermelindës” tha ajo.
Financimi i qendrës është vetëm nga donatorët.Ne komunën e Mitrovicës, zyrtarët në Drejtorinë e Arsimit, thanë se nuk e kanë në kompetencat e tyre financimin e qendrës, përveç rasteve kur komuna jep fonde ndaj qendrës, si në rastin gjatë pandemisë. Komuna e Mitrovicës i kishe dhuruar një shumë prej 2000 euro qendrës.
Qendra e fëmijëve me sindrom Down në Mitorvicë është themeluar në vitin 2009 dhe ende vazhdon punën. Kjo qendër ka të regjisturuar 70 fëmijë, ku 32 prej tyre janë të rregullt në seancat dhe aktivitetet e organizuara nga qendra. Seancat mbahen individualisht për 45 minuta.
*Studente – Departamenti i Gazetaris Fakulteti i Filologjisë, Universiteti Prishtinës “Hasan Prishtina”