Llampat LED, kursim por edhe dëmtim të shëndetit…

Pyetja e parë që u ngrit kur u shfaqën llambat e para LED për përdorim shtëpiak ishte nëse ato janë vërtet aq ekonomike dhe më jetëgjata se llambat klasike. Shumë ishin skeptikë sepse çmimi ishte shumë më i lartë në krahasim me zgjidhjet tradicionale. Megjithatë, pak nga pak, gjithnjë e më shumë njerëz iu drejtuan zgjidhjeve LED, kështu që tani pak njerëz kanë të paktën një llambë LED në shtëpinë e tyre.
LED është një zgjidhje shumë më ekonomike kur krahasojmë këtë lloj llambe me atë klasike, deri në 75 për qind. Për shembull, një llambë LED 11 wat arrin të prodhojë një nivel ndriçimi të krahasueshëm me një llambë klasike 50 wat.
Cili është problemi?
Problemi me ndriçimin LED është lloji i dritës që prodhojnë këto llamba, i cili është i një spektri specifik “të bardhë të gjerë” që është më pak i natyrshëm në krahasim me zgjidhjet aktuale.
Shkencëtarët janë të shqetësuar për efektin negativ që mund të ketë ky lloj ndriçimi në ekosistemet natyrore, por edhe te njerëzit që jetojnë në zona ku përdoret një përqindje e madhe e ndriçimit LED për shtëpitë dhe rrugët.
Në vitin 2016, Shoqata Mjekësore Amerikane (AMA) publikoi një punim në të cilin pretendon se teknologjia LED mund të ketë një ndikim negativ në shëndetin e njeriut.
Dritat LED lëshojnë dritë nga skaji blu dhe vjollcë me gjatësi vale të shkurtër, me energji të lartë të spektrit të dritës së dukshme.
Kjo rreze drite kontrollon ciklin tonë të gjumit dhe ekspozimi i saktë është i rëndësishëm për ruajtjen e ritmit tonë cirkadian. Prandaj, nuk është për t’u habitur që shumë njerëz ankohen për kruajtje, skuqje të syve dhe dhimbje të lehta koke pas ekspozimit të vazhdueshëm ndaj dritave LED.
Llambat LED lëshojnë të ashtuquajturën “dritë blu” pavarësisht nga lloji dhe nxehtësia, por gjithmonë është më mirë të zgjidhni një variant më të ngrohtë ku emetimi është i reduktuar.
AMA thotë se ekspozimi gjatë gjithë jetës së retinës dhe lenteve ndaj dritës blu nga LED mund të rrisë rrezikun e kataraktave dhe degjenerimit makular të lidhur me moshën. Studimet tregojnë gjithashtu se drita e emetuar nga LED mund të shkaktojë ndryshime në retinë, nëse ka një ekspozim të madh edhe për një periudhë të shkurtër kohe.
Agjencia Kombëtare për Sigurinë Ushqimore, Mjedisin dhe Shëndetin në Punë në Francë pohon gjithashtu se drita blu në ndriçimin LED që përdoret gjithnjë e më shumë në shtëpitë tona mund të dëmtojë retinën e syrit dhe të prishë ritmet tona biologjike dhe të gjumit.
Kjo vlen edhe për ekranet LED, por telefonat dhe monitorët e rinj vijnë me filtra softuerësh që reduktojnë sasinë e dritës së dëmshme blu, si opsioni “Night light” në Windows ose opsioni “Night Shift” në iPhone dhe pajisje të tjera./21Media