Die Welt: Në Berlin por edhe në qytete tjera evropiane po shtohen shqetësimet për një konflikt ballkanik

BE-ja e ka lënë pas dore prej kohësh Ballkanin Perëndimor dhe ka parë se si konfliktet e vjetra u ndezën përsëri. Rusia dinte të shfrytëzonte mundësinë për të fituar një terren në rajon. Ministrja e Jashtme gjerman kërkon të korrigjojë këtë gabim strategjik. Por ajo ka një problem., shkruan Die Welt.

Është një përzierje e politikës autokratike, ndikimit rus, krimit të organizuar dhe mosmarrëveshjeve territoriale që po destabilizon gjithnjë e më shumë Ballkanin Perëndimor. Vëzhguesit pajtohen se Evropa do të jetë e sigurt në afat të gjatë vetëm nëse vendet e rajonit janë të integruara fort në komunitetin e shteteve, vijon mediumi
Por ky realizim gjeopolitik vjen me vonesë; Pak ka ndodhur në 20 vitet e fundit. Ministrja e Jashtme Federale Annalena Baerbock dëshiron ta korrigjojë këtë gabim strategjik dhe shpejt. Ndaj ajo ka udhëtuar për herë të dytë në Ballkanin Perëndimor në mandatin e saj. Është e rëndësishme “që gjërat të ecin përpara shpejt tani,” tha ajo në Podgoricë, kryeqyteti i Malit të Zi, përcjell portali rtv21.tv

Ajo e quajti zgjerimin e BE-së në rajon një “domosdoshmëri gjeopolitike”. Nuk mund të përballohet zona gri që përfitojnë Rusinë. Por Baerbock do të duhet të matet me arritjet e qeverisë federale. Ballkani Perëndimor duhet të jetë në fakt në qendër të politikës së jashtme gjermane dhe duhet të arrihen përparime të mëdha. Por luftërat në Ukrainë dhe Gaza e kanë zhvendosur fokusin nga rajoni gjatë dy viteve të fundit. Dhe kështu bilanci i Berlinit është i përzier në rastin më të mirë.

Për Kurt Bassuener nga Këshilli i Politikave të Demokratizimit në Berlin, qasja gjermane përbëhet nga fjalë pa veprime, pa strategji. “Duhet të ketë një rikalibrim strategjik,” thotë ai. Ndryshe nga sa shpresohej, pushtimi i Ukrainës nuk çoi në një ndryshim drejtimi. Vetëm retorika është e ndryshme.

Ai përmend si shembull ndërmjetësimin gjermano-francez në konfliktin e Kosovës . “Qëllimi i këtij dialogu ishte të parandalonte përshkallëzimin”, tha Bassuener. Në vend të kësaj, një incident i rëndë ndodhi shtatorin e kaluar. Serbët e armatosur rëndë sulmuan policët kosovarë dhe pushtuan një manastir në veri të Kosovës., shkruan Die Welt.

Beogradi vendosi ushtrinë e tij në kufi. Prishtina e konsideroi këtë si një përpjekje për të aneksuar pjesë të Kosovës. Serbia edhe sot nuk e njeh Kosovën. Ekspertët besojnë se është e pamundur që presidenti serb Aleksandar Vuçiq të mos ketë ditur asgjë për ngjarjet. Por ai nuk duhet të ketë frikë nga pasojat.
Shqetësimet për një konflikt të ri ballkanik po shtohen jo vetëm në Berlin, por edhe në kryeqytete të tjera evropiane. Qoftë për shkak të sulmit serb në veri të Kosovës. Ose sepse pjesa serbe e vendit dëshiron të shkëputet nga shteti multietnik i Bosnjë-Hercegovinës.

Presidenti i kësaj republike, Milorad Dodik , ka spekuluar hapur për vite me radhë për bashkimin me Serbinë – dhe ai është një aleat i ngushtë i Vladimir Putin. Ai është takuar gjithsej katër herë me presidentin rus që nga fillimi i luftës në Ukrainë, së fundmi në fund të shkurtit.

Populli i Ballkanit është i zhgënjyer

Deri më tani nuk ka qenë e mundur të frenohet separatisti Dodik. Baerbock e sulmoi ashpër pak pasi ajo mori detyrën. “Unë mbrojta që regjimi ekzistues i sanksioneve duhet të përdoret tani edhe kundër z. Dodik,” tha ajo në dhjetor 2021.

Megjithatë, BE-ja nuk mundi të merrte masa ndëshkuese. Sepse Hungaria bllokoi çdo përpjekje për ta bërë këtë në mars 2022. Gjermania përfundoi projektet e infrastrukturës në Republika Srpska me vlerë 105 milionë euro. Nuk kishte sanksione personale kundër Dodik.

Njerëzit në Ballkan kanë pritur që të bëhen qytetarë të BE-së deri në 20 vjet. Shumë janë të zhgënjyer – dhe të ndjeshëm ndaj propagandës. Media shtetërore ruse transmeton pa pengesa. Në Serbi, sondazhet tregojnë se vetëm rreth një e treta e popullsisë është në favor të anëtarësimit në BE, vijon Die Welt.
Putin përdor konceptin “Ruski Mir” – Bota Ruse – për të justifikuar pretendimin e tij ndaj vendeve të tilla si Ukraina, Moldavia apo Gjeorgjia dhe pretendon se “bashkatdhetarët” rusë në këto shtete duhet të “mbrojten”. Një koncept i ngjashëm qarkullon në Ballkan prej disa vitesh: “Srpski Svet” – bota serbe.
Prandaj, serbët etnikë të rajonit i përkasin së bashku, pavarësisht nëse ata jetojnë në Serbi, Kosovë, Mal të Zi apo Maqedoninë e Veriut. Ideja të kujton një Serbi të Madhe, siç ishte parashikuar nga ish-presidenti jugosllav dhe krimineli i luftës Slobodan Millosheviç , shkruan Die Welt

Të paktën Bosnje-Hercegovina tani shpreson se mund të fillojë negociatat e pranimit me BE në fund të marsit. Ministri i Jashtëm Elmedin Konakoviç paralajmëroi në takimin e tij me Baerbock se nëse kjo nuk ndodh, zhgënjimi në shoqëri do të rritet.

Një raport nga Grupi Këshillimor i Politikave Ballkani në Evropë dhjetorin e kaluar i përshkroi vendet në Ballkanin Perëndimor si “stabilokraci”, domethënë “regjime që lëkunden midis autokracisë dhe demokracisë dhe mbështeten nga aktorë të huaj që nuk e njohin këtë gjendje dhe vazhdoni të punoni kështu me këta udhëheqës autokratë.”

Mali i Zi dëshiron të bëhet anëtar i BE-së deri në vitin 2028.

Ish-kancelarja Angela Merkel, për shembull, ishte mbështetur në bashkëpunimin ekonomik me Serbinë dhe kishte mbyllur një sy ndaj zhvillimeve antidemokratike.

Stabiliteti i supozuar është një iluzion, thotë raporti: “Njerëz si Dodik në Republika Srpska apo Vuçiq në Serbi priren të bëhen më autoritarë sa më gjatë të qëndrojnë në pushtet. Stabilokracia nuk është një formë e qëndrueshme e regjimit; ajo ndryshon për keq me kalimin e kohës dhe kthehet në autokraci, veçanërisht nëse mbështetet nga jashtë”.

Në anën pozitive, ka përparim që Mali i Zi i vogël ka bërë nën qeverinë e tij të re pro-evropiane. Podgorica dëshiron të anëtarësohet në BE deri në vitin 2028. Në Berlin, njerëzit e mirëpresin zellin për reforma, por nuk duan të angazhohen për një vit. Berlini e sheh gjithashtu si sukses faktin që Vuçiqit po i përsërisin zgjedhjet lokale pas akuzave për manipulim – një për të cilin qeveria federale është kryesisht përgjegjëse.

Në të njëjtën kohë, zhvillimet negative si konflikti i Kosovës, tendencat autokratike të Serbisë dhe separatizmi në Bosnje-Hercegovinë lënë në hije pika të tilla të ndritshme, shkruan Die Welt.

Prania e ushtarëve perëndimorë tregon se sa shpërthyese është ende situata në Ballkanin Perëndimor. NATO ka trupa të stacionuara në Kosovë dhe BE-ja në Bosnje. Ata synojnë të sigurojnë paqen e brishtë që Rusia po përpiqet të sabotojë me të gjitha forcat e saj.

Putini e di se e ka të lehtë në rajon, sepse institucionet në vendet e ish-Jugosllavisë janë të dobëta ose haptazi simpatike ndaj Moskës, ose të dyjave. Dhe për shkak se Perëndimi deri më tani e ka lënë shpesh me fjalë.