Pesticidet na bënë steril, thonë punëtorët
Dhjetëra mijëra ish-punëtorë që merren me kultivimin e bananeve thonë se ata janë bërë sterilë nga një pesticid i përdorur nga kompanitë amerikane në plantacione në Amerikën Latine në vitet 1970.
Shtetet e Bashkuara kufizuan dhe më pas ndaluan përdorimin e tij në territorin e SHBA-së për shkak të rreziqeve shëndetësore, por punëtorët në Amerikën Qendrore dhe Amerikën e Jugut vazhduan të ekspozoheshin ndaj tij. Grace Livingstone raporton nga Panamaja mbi betejën e gjatë dekadash të punëtorëve për drejtësi.
Isabel Coba Mojica ishte 16 vjeç kur mori një punë në një plantacion bananesh në provincën Chiriqui të Panamasë.
Kur filloi të punonte në plantacion në vitin 1967, ai drejtohej nga një degë e gjigantit amerikan të frutave United Fruit Company, e cila që atëherë ka ndryshuar emrin e saj në Chiquita Brands International.
Coba shpresonte të krijonte një familje me të dashurën e tij, por ajo nuk mbeti shtatzënë. Përfundimisht çifti u nda dhe ai takoi një grua tjetër, por edhe partnerja e tij e re nuk arriti të mbetej shtatzënë, transmeton rtv21.tv.
Tre vjet në 25 vitet e tij në plantacion, Coba kërkoi këshilla mjekësore. Mjeku i testoi spermën dhe i tha se nuk mund të kishte fëmijë.
“Nuk mund ta besoja. U çmenda, nuk mendoja se ia vlente të vazhdoja të jetoja. Ndjeva trishtim dhe humbje”, kujton ai.
Coba nuk ishte i vetmi punëtor që kishte probleme mjekësore.
Rafael Martínez González punoi në dy plantacione të ndryshme bananesh të drejtuara nga United Fruit në Panama.
Tre vjet pas fillimit të punës, gruaja e Martínez pati një abort kur ishte shtatzënë në muajin e gjashtë.
Në të gjithë Panamanë, ka më shumë se 1,100 ish-punëtorë të bananeve që thonë se një pesticid i përdorur nga United Fruit në plantacione i bëri ata sterilë.
Pesticidi, i quajtur Di-bromochloropropane ose DBCP, synon krimbat mikroskopikë që dëmtuan bimët e bananes. Por mund të ndikojë edhe në fertilitetin e meshkujve.
Avokatët amerikanë ndihmuan Martínez dhe Coba, së bashku me qindra panamezë të tjerë, për të nisur padi kundër Chiquita dhe prodhuesve të pesticideve, por të dy burrat thonë se nuk e morën vesh kurrë se çfarë ndodhi me sfidën e tyre ligjore dhe nuk kanë marrë kurrë asnjë dëmshpërblim.
Kosta Rika, Ekuador, Guatemala, Hondurasi dhe Nikaragua, dhjetëra mijëra ish-punëtorë të bananeve kanë paditur kompanitë që prodhonin DBCP dhe kompanitë e frutave që e përdornin atë./21Media
