Të mbijetuarit e tërmetit jetojnë me frikë në rrugë

Songul Yucesoy lan me kujdes enët e saj, duke i larë pjatat me sapun përpara se t’i shpëlajë flluskat dhe t’i vendosë për t’u tharë. Një skenë e pazakontë jashtë nën hijen e shtëpisë së saj të shkatërruar.
Ajo anohet në një kënd alarmues, kornizat e dritareve janë të varura dhe një pjesë e madhe e çatisë së ndryshkur prej hekuri tani qëndron në kopsht.
Një muaj pas tërmeteve shkatërruese në Turqi dhe Siri, ata që mbijetuan përballen me një të ardhme të pasigurt.
Një nga problemet e tyre më serioze është gjetja e një vendi të sigurt për të jetuar. Të paktën 1.5 milion njerëz tani janë të pastrehë dhe është e paqartë se sa kohë do të duhet për t’u gjetur atyre strehimin e duhur.
Ndërkohë, agjencia turke e fatkeqësive Afad thotë se pothuajse dy milionë njerëz janë larguar nga zona e tërmetit. Disa jetojnë me miqtë ose të dashurit e tyre diku tjetër në vend. Fluturimet dhe trenat jashtë rajonit janë falas për ata që duan të largohen.
Por në qytetin Samandag, pranë bregut të Mesdheut, Songul e ka të qartë se ajo dhe familja e saj nuk do të shkojnë askund.
“Kjo është shumë e rëndësishme për ne. Çfarëdo që të ndodhë më pas – edhe nëse shtëpia bie – ne do të qëndrojmë këtu. Kjo është shtëpia jonë, foleja jonë. Gjithçka që kemi është këtu. Ne nuk do të largohemi”, tha ajo.
Mobiljet e çmuara janë nxjerrë me kujdes nga shtëpia dhe janë vendosur jashtë. Mbi një tavolinë anësore të lëmuar prej druri është një suvenir pushimi, një foto e bërë nga guaska nga resorti turk i Kusadasit. Ka një tas me fruta, me myk të bardhë që zvarritet mbi një portokall të madh. Gjërat që duken normale në ambiente të mbyllura ndjehen të çuditshme dhe të pavend kur janë ulur në rrugë.
Tani për tani, e gjithë familja po jeton në tre çadra vetëm pak hapa larg shtëpisë së tyre të dëmtuar. Ata flenë dhe hanë atje, duke ndarë ushqimin e gatuar në një sobë të vogël kampingu. Nuk ka një tualet të duhur, megjithëse ata e kanë gjetur një nga banjo dhe po përpiqen ta fusin në një kasolle të improvizuar prej druri. Ata madje kanë krijuar një zonë të vogël dushi. Por gjithçka është shumë themelore, dhe mungesa e hapësirës dhe privatësisë është e dukshme. Këto tenda janë të ngushta dhe të mbipopulluara.
Ka qenë një muaj i mundimshëm për Songul. Në tërmet u vranë 17 të afërm të tyre. Motra e saj Tulay është zhdukur zyrtarisht. “Nuk e dimë nëse është ende nën rrënoja”, thotë ajo.
“Ne nuk e dimë nëse trupi i saj është nxjerrë ende apo jo. Ne jemi duke pritur. Nuk mund të fillojmë zi. Ne nuk mund ta gjejmë as të humburin”, shprehet ajo.
Kunati i Songul Husemettin dhe nipi 11-vjeçar Lozan vdiqën kur ndërtesa e tyre e banimit në Iskenderun u shemb rreth tyre ndërsa flinin. Ne vizituam atë që kishte mbetur nga shtëpia e tyre, një grumbull i madh me mbeturina të përdredhura. Fqinjët na thanë se tre blloqe pallatesh kishin rënë.
Kufomën e Lozanit e sollëm këtu, – thotë qetësisht Songul. “E morëm nga morgu dhe e varrosëm afër nesh në Samandag. Husemettin u varros në varrezat e anonimëve, emrin e gjetëm atje.”
Më shumë se 160,000 ndërtesa u shembën ose u dëmtuan rëndë. Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) vlerëson se të paktën 1.5 milionë njerëz janë ende brenda zonës së tërmetit, por nuk kanë ku të jetojnë.
Është e vështirë të dihet shifra e vërtetë dhe mund të jetë shumë më e lartë.
Kur bie nata, gjërat janë edhe më të vështira. Tani nuk ka energji elektrike në Samandag./21Media